Οι θέσεις της Νέας Κίνησης για το νέο (προτεινόμενο) ωρολόγιο πρόγραμμα

Η Νέα Κίνηση Καθηγητών κατέθεσε γραπτώς στο ΚΔΣ της ΟΕΛΜΕΚ δύο κείμενα με τις θέσεις των μελών της για την πρόταση του Υπουργείου Παιδείας για νέα ωρολόγια προγράμματα.

Επειδή αρχή μας ήταν και είναι πάντοτε η διαφάνεια, παραθέτουμε πιο κάτω για τους αναγνώστες του ιστολογίου μας:

(α) το κείμενο με το σκεπτικό πάνω στο οποίο εργαστήκαμε και τις διαπιστώσεις μας για τις αδυναμίες του υφιστάμενου συστήματος, το οποίο περιλαμβάνει επίσης και τις βασικές μας θέσεις για την πρόσφατη πρόταση του Υπουργείου Παιδείας

(β) το συνοπτικό κείμενο που κατατέθηκε  στο ΚΔΣ στις 14.10.2010 με κωδικοποιημένες τις θέσεις μας, για σκοπούς διευκόλυνσς της συζήτησης.

Να σημειωθεί ότι καμία άλλη Κίνηση δεν έχει καταθέσει θέσεις επί του θέματος.

(α) Αναγνώριση προβλημάτων στα υφιστάμενα ωρολόγια προγράμματα

Θεωρούμε ως δεδομένο ότι όλοι αναγνωρίζουμε τα προβλήματα που παρουσιάζονται με τα υφιστάμενα Ωρολόγια Προγράμματα Γυμνασίου και Λυκείου, γι' αυτό εξάλλου και απαιτείται μια σωστή διαδικασία για την αντιμετώπισή τους, η οποία σημαίνει είτε τη βελτίωση / τροποποίησή τους, είτε την πλήρη κατάργηση και την εισαγωγή νέων προγραμμάτων.

Προς τούτο είναι σημαντικό να αναγνωριστούν επακριβώς τα προβλήματα και να διερευνηθούν τα αίτια της δυσλειτουργίας του υφιστάμενου προγράμματος, ώστε να οδηγηθούμε σε σοφότερες αποφάσεις που να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις ανάγκες και να οδηγούν σε ένα πραγματικά Δημοκρατικό και Ανθρώπινο Σχολείο.

Ποια είναι τα κύρια προβλήματα του υφιστάμενου Ω.Π.;

1. Κάποια μαθήματα προσφέρονται ως μονόωρα ή περιλαμβάνουν μισή ώρα (1 ½ π.χ. Τεχνολογία, Οικιακή Οικονομία)
2. Μεγάλος αριθμός μαθημάτων / ανά τάξη (πολλά διδακτικά αντικείμενα), ιδιαίτερα στο Γυμνάσιο
3. Απώλεια παραγωγικού χρόνου στις μετακινήσεις των μαθητών από αίθουσα σε αίθουσα, από εργαστήριο σε εργαστήριο, ιδιαίτερα στα Λύκεια.
4. Η ένταξη διαγωνισμών και πολλών άλλων δράσεων (π.χ. Ευρωπαϊκά Προγράμματα) στη σχολική μονάδα (τάση που παρατηρείται εντονότατα τα τελευταία 10 χρόνια) γίνεται εις βάρος και του διδακτικού χρόνου. Οι πρόσθετες αυτές δράσεις, αν και κρίνονται ως ωφέλιμες για τους μαθητές και κατά συνέπεια είναι καλοδεχούμενες, λειτουργούν είτε το θέλουμε είτε όχι εις βάρος της διδασκαλίας, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται αλυσιδωτά προβλήματα και δυσκολίες για την αντιμετώπιση των απαιτήσεων των αναλυτικών προγραμμάτων και για την κάλυψη της εξεταστέας ύλης.
5. Απώλεια χρόνου για τη στήριξη
6. Ανεξέλεγκτες επιλογές μαθημάτων από τους μαθητές στο Λύκειο.
7. Αδυναμία των μαθητών να επιλέξουν μαθήματα με εκπαιδευτικά κριτήρια και με στόχο να προετοιμαστούν ορθολογικά για συγκεκριμένα πεδία σπουδών ή για επαγγελματική αποκατάσταση. 
8. Δυσκολία να συμπληρωθούν τμήματα σε κάποια μαθήματα με αποτέλεσμα οι μαθητές να αναγκάζονται να επιλέξουν μαθήματα "που βολεύουν το πρόγραμμα"  
9. Δυσκολίες στην κατανομή των μαθημάτων στους Καθηγητές / απουσία ευελιξίας  
10. Δυσλειτουργία εβδομαδιαίου προγράμματος στη Σχολική Μονάδα.  
11. Καθηγητές επισκέπτες σε μεγάλο αριθμό σχολείων με όσα τα συνακόλουθα προβλήματα
12. Απώλεια συνοχής τμήματος / δυσλειτουργία τμήματος στο Λύκειο με συνέπειες αρνητικές για την κοινωνικοποίηση μαθητών με δυσκολία προσαρμογής σε διαφοροποιημένες ομάδες μαθητών ανά μάθημα.

Τα έγγραφα του Υπουργείου Παιδείας:

Τα δύο έγγραφα που δόθηκαν από το Υπουργείο Παιδείας χαρακτηρίζονται από προχειρότητα, αφού δεν περιλαμβάνουν οποιαδήποτε τεκμηρίωση για τη φιλοσοφία τόσο των δεσμών όσο και των ωρών του κάθε μαθήματος στον κοινό κορμό. Είμαστε της γνώμης ότι το ΥΠΠ όφειλε να συνοδεύσει τα Ω.Π. Λυκείου – Γυμνασίου με συνοδευτικό έγγραφο που να τεκμηριώνει τη φιλοσοφία τους.  
Διερωτόμαστε, επίσης, γιατί το ΥΠΠ έστειλε δύο προτάσεις;
Παρατηρώντας ότι δε διαφαίνεται καμία επισημότητα στα έγγραφα, εύκολα μπορούμε να υποθέσουμε ότι δεν έφυγαν από το ΥΠΠ για ουσιαστικό διάλογο, αλλά και ότι δόθηκαν χωρίς σωστή προετοιμασία και χωρίς ουσιαστική πολιτική βούληση.

Όσον αφορά το περιεχόμενο των Ω.Π. έχουμε τις πιο κάτω παρατηρήσεις, καταγραμμένες συνοπτικά:

• Αντίφαση στην πρόταση των δύο 40λεπτων με το μονό αριθμό περιόδων διδασκαλίας εβδομαδιαία π.χ. 3 και 5 περιόδους
• Υπάρχουν αρκετά μονόωρα μαθήματα
• Υπάρχουν μαθήματα μισής ώρας, π.χ. Επαγγελματική Αγωγή
• Οι δύο προτάσεις έχουν διαφορετική φιλοσοφία 

π.χ. στην πρόταση Τσιάκαλου η Δέσμη Τέχνης (Ελεύθερο Προοπτικό, Πληροφορική, Γραφικές Τέχνες), ενώ στην πρόταση γραφείου Αναλυτικών Προγραμμάτων (Ελεύθερο Προοπτική, Λογοτεχνία/Θέατρο, Θέματα Τέχνης/Φωτογραφία)

• Οι δέσμες /προγράμματα εμβάθυνσης δεν συνάδουν όλα με τις σπουδές όπως π.χ. πολυτεχνικό κύκλο και σπουδές στη Μηχανολογία, Ηλεκτρολογία ή Χ. Μηχανική.

• Θα πρέπει να ερωτηθούν τα Πανεπιστήμια σε σχέση με τα αναγκαία μαθήματα που απαιτούνται για κάθε επιστήμη.

• Η επιτροπή Αναλυτικών Προγραμμάτων και ο κ. Τσιάκαλος ως εντολοδόχοι του ΥΠΠ δεν μπόρεσαν να ξεπεράσουν τον επηρεασμό και τις πιέσεις των ειδικοτήτων και φαίνεται σαφώς ότι δίνεται μεγάλη δυνατότητα επέκτασης ενός μαθήματος εις βάρος άλλου (π.χ. Βιολογία και Οικιακή Οικονομία).

• Όσον αφορά τις γλώσσες παρατηρείται η ισοπέδωση της Γαλλικής Γλώσσας με όλες τις άλλες (βέβαια η Αγγλική είναι αποδεκτή ως διεθνής γλώσσα). 

Διερωτόμαστε ποια είναι η γλωσσική πολιτική του ΥΠΠ;

Θεωρούμε ότι η Γαλλική Γλώσσα όπως και η Αγγλική Γλώσσα είναι γλώσσες εργασίας σε ισότιμη βάση στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Πρόσθετα η Κύπρος είναι μέλος στο Διεθνή Οργανισμό Γαλλοφωνίας.

Πρέπει, λοιπόν, να βρεθεί μια κοινή συνισταμένη για το καλό τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των μαθητών.

• Το πολιτιστικό απόγευμα θα μπορούσε να λειτουργήσει μόνο στα πλαίσια του ολοήμερου σχολείου.

• Η αύξηση των ωρών με βάση τις 40 περιόδους μπορεί να γίνει αποδεκτή με την προϋπόθεση όλα τα μαθήματα να προσφέρονται σε 2ωρο. Αυτό θα σήμαινε 4 μαθήματα την ημέρα για το μαθητή μαζί και με την εισαγωγή του 2ώρου δράσεων.

• Η πρόταση της Νέας Κίνησης στην ένταξη του 2ώρου δράσεων κάθε βδομάδα αποτελεί μια καινοτομία στην οποία θα γίνονται δραστηριότητες ανάλογα με τις ανάγκες και τα ενδιαφέροντα του κάθε μαθητή (καλλιτεχνικές, project, στηρίξεις, ευρωπαϊκά προγράμματα, διαγωνισμοί, κτλ).

Καταλήγοντας η Νέα Κίνηση δηλώνει ότι είναι θετική και έτοιμη για συζήτηση συγκεκριμένων προτάσεων που να διέπονται από μια φιλοσοφία με την οποία θα συνδέονται τα Ω.Π. με τα Αναλυτικά. 

Τονίζουμε ότι όλα αυτά που διέπουν τα Ω.Π. πρέπει να τεθούν τάχιστα για συζήτηση στα Συμβούλια Δημοτικής και Μέσης.

Το όλο σκεπτικό πρέπει να έχει ως επίκεντρο το μαθητή και η φιλοσοφία των νέων ΩΠ να στηρίζεται στο τι είναι αναγκαίο, χρήσιμο και ωφέλιμο για το μαθητή.

Συνοπτικά οι θέσεις μας:

1. Το 8ωρο μόνο σε συνάρτηση με 2ωρα μαθήματα. Όχι 4 ώρες το α και 6 ώρες το β εξάμηνο (ενδεχόμενο υπεορφόρτωσης του προγράμματος του εκπαιδευτικού). Άρα νέα λογική στο ωρολόγιο, υλοποιήσιμη και εφαρμόσιμη.
2. Αδιαπραγμάτευτο το ωράριο των εκπαιδευτικών (μέγιστος αριθμός διδακτικών περιόδων για πρωτοδιόριστους 24 ώρες και αναλόγως για τους άλλους εκπαιδευτικούς)
3. Αναμένεται σαφής γλωσσική πολιτική για να καταθέσουμε εισήγηση για τις γλώσσες. Γενικότερη αρχή μας είναι η πολυγλωσσία, αλλά όχι εις βάρος των γαλλικών. Ενδεχόμενο για 2 υποχρεωτικές (αγγλικά + γαλλικά) + μία γλώσσα επιλογής σε 4ωρο ή 5ωρο. 
4. Θεωρούμε απαραίτητο το ολοήμερο σχολείο, στο πλαίσιο του οποίου θα ενταχθούν (με κανονικό ωράριο) τα ποικίλα προγράμματα και δράσεις, η στήριξη, τα μαθήματα εμβάθυνσης, η προετοιμασία για καλλιτεχνικές και άλλες δραστηριότητες.
5. Δεν μπορούμε να κάνουμε εισηγήσεις για τις δέσμες των μαθημάτων, εάν δεν ξεκαθαριστούν τα εξής:

• Η φιλοσοφία που διέπει την όλη πρόταση
• Το σκεπτικό επιλογής των Χ μαθημάτων / δέσμη
• Το σκεπτικό καταρτισμού του κοινού κορμού σε κάθε τάξη
• Η σχέση με το σύστημα πρόσβασης στην Τριτοβάθμια