Ανοιχτή επιστολή προς τον Υπουργό Παιδείας

Έντιμε κύριε Υπουργέ,

Με αφορμή δημόσια τοποθέτησή σας για το όραμά σας για την εκπαίδευση, απευθύνομαι σε σας, όχι με τη συνδικαλιστική μου ιδιότητα, αλλά ως μια απλή εκπαιδευτικός που δίνει – μαζί με τους συναδέλφους της – καθημερινά τη μάχη της για την αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου και ως εκ τούτου ανησυχεί για τις συνέπειες του ανίερου πολέμου που κάποιοι έχουν εξαπολύσει εναντίον των εκπαιδευτικών του δημοσίου.

Στόχος της επιστολής μου είναι να καλέσω εσάς, ως τον καθ’ύλην αρμόδιο Υπουργό, να στηρίξετε έμπρακτα εκείνους που τάχθηκαν να υπηρετούν με τις γνώσεις, τις δεξιότητες, το ήθος και το ζήλο τους το δημόσιο σχολείο στον τόπο μας: τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι βάλλονται δημόσια με ατεκμηρίωτο, άδικο και ιδιαίτερα προσβλητικό τρόπο από συγκεκριμένους εκπροσώπους του τύπου, συγκεκριμένα οργανωμένα σύνολα, αλλά και από διάφορους - ανυποψίαστους ή μη - πολίτες, σε μια ενορχηστρωμένη και ανέντιμη επίθεση, υποψήφιο θύμα της οποίας είναι το δημόσιο αγαθό της παιδείας.

Είμαι βέβαιη πως αντιλαμβάνεστε πόσο επικίνδυνη μπορεί να καταστεί για την παιδεία του τόπου μας αυτή η δημόσια συκοφαντία, ο προπηλακισμός και η πλήρης απαξίωση της κοινωνικής προσφοράς των λειτουργών της δημόσιας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η οποία εκδηλώθηκε πρόσφατα εξαιτίας των απεργιακών μέτρων των εκπαιδευτικών. Γνωρίζετε πως μαθητές και γονείς βομβαρδίζονται καθημερινά από τα ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα ενημέρωσης, αφενός με ανακρίβειες και λανθασμένα στοιχεία αναφορικά με τα εργασιακά δεδομένα των εκπαιδευτικών (χρόνος εργασίας, καθήκοντα, ευθύνες, αμοιβές) και αφετέρου με προσβλητικά σχόλια για τις γνώσεις, την επαγγελματική επάρκεια, την προσωπικότητα και το ήθος των λειτουργών του δημόσιου σχολείου, τα οποία συχνά φτάνουν στα όρια της συκοφαντικής δυσφήμησης. Δε θα μεταφέρω τις καθ’ όλα απαξιωτικές λεκτικές εικόνες που κυκλοφορούν μέσω των ηλεκτρονικών σελίδων κοινωνικής δικτύωσης, γιατί είμαι βέβαιη πως είστε γνώστης του θέματος. Είμαι επίσης, βέβαιη, ότι, ως θεσμικά ο πλέον αρμόδιος για θέματα παιδείας, αντιλαμβάνεστε τις κοινωνικές συνέπειες της χειραγώγησης της κοινής γνώμης και ιδιαίτερα τις επιπτώσεις αυτού του φαινομένου στη στάση των μαθητών απέναντι στο φορέα της γνώσης και της παιδείας και άρα απέναντι στην ίδια τη μόρφωση που τους παρέχεται από την πολιτεία. 

Υποθέτω πως συμφωνείτε μαζί μου για τα εξής: Όταν ο μαθητής γίνεται συνεχώς δέκτης απαξιωτικών όρων για την εργατικότητα και τη γνώση του δασκάλου του (και χρησιμοποιώ τον όρο «δάσκαλος» όπως τον χρησιμοποίησε ο μεγάλος παιδαγωγός Παπανούτσος),  γίνεται επιρρεπής στην αμφισβήτηση ακόμη και του πλέον εργατικού και επαρκούς εκπαιδευτικού. Όταν οι γονείς των μαθητών μας εκφράζονται με ασέβεια απέναντι στο δάσκαλο, η μάχη για την ανάπτυξη του αλληλοσεβασμού και της αλληλοεκτίμησης στην παιδαγωγική διαδικασία γίνεται με προκαθορισμένα αρνητικά δεδομένα εις βάρος των ίδιων των αξιών και των παιδαγωγικών αρχών του σχολείου. Όταν τα κίνητρα και οι προθέσεις του εκπαιδευτικού απέναντι στους μαθητές του παρουσιάζονται διαστρεβλωμένα (π.χ. δεν εργάζεται για να τους στρέψει στα φροντιστήρια), όταν η αφοσίωση στην εργασία, η προσφορά, η εντιμότητα, ο ζήλος της συντριπτικής πλειονότητας των εκπαιδευτικών αποσιωπούνται, ενώ τη θέση τους παίρνουν παραπλανητικά στοιχεία και κακολογίες περί παραπαιδείας εις βάρος του συνόλου των εκπαιδευτικών, το αίσθημα της εμπιστοσύνης του μαθητή απέναντι στο δάσκαλο κλονίζεται. Κι όταν τα πρότυπα της γνώσης αναιρούνται, ο αγώνας που όλοι εμείς δίνουμε καθημερινά στην τάξη, αλλά και μέσα από τις άλλες σχολικές δραστηριότητες, για να καλλιεργήσουμε μια θετική στάση απέναντι στο μορφωτικό αγαθό, απέναντι στις πνευματικές και κοινωνικές αξίες της παιδείας, είναι εκ των προτέρων, αν όχι χαμένος, άνισος.

Πιστεύω, επίσης, πως ως επιστήμονας έχετε πλήρη επίγνωση ότι, όταν στα μάτια του νέου ανθρώπου ο παιδαγωγός παρουσιάζεται ως «ένας αργόσχολος και κακομαθημένος προνομιούχος που νοιάζεται μόνο για τα χρήματα», όλο το σύστημα αξιών στο οποίο στοχεύει το δημόσιο σχολείο αποδυναμώνεται, κλονίζεται, καταρρέει.

Κύριε Υπουργέ,

Έχοντας δώσει χαρακτηριστικά από την αρχή της ανάληψης των καθηκόντων σας «το χαμόγελο» ως το νέο σύμβολο του σχολικού κλίματος, πιστεύω πως διακρίνατε τη σημασία που αποκτά το αίσθημα της αυτοεκτίμησης και η αναγνώριση της αξιοπρέπειας σε εκείνους που καλούνται σήμερα να υλοποιήσουν το όραμα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης για ένα ανθρώπινο και δημοκρατικό σχολείο. Πώς, όμως, μπορούν σήμερα οι εκπαιδευτικοί να στηρίξουν το δικό σας και το δικό τους, το κοινό μας όραμα για το δημόσιο σχολείο, εάν το κύρος τους καταρρακώνεται καθημερινά από θρασείς αυτοαναγορευθέντες «δημόσιους δικαστές», εάν προσβάλλεται και εξευτελίζεται με τόση ευκολία η αξιοπρέπεια τους, εάν αισθάνονται ότι αγωνίζονται μόνοι για τη διάσωση του κοινωνικού αγαθού της παιδείας με άνισους όρους και σε συνθήκες που δημιούργησαν οι πολέμιοι της δημόσιας εκπαίδευσης.

Κι επειδή δεν αμφιβάλλω ότι συμμερίζεστε την αγωνία των εκπαιδευτικών για τη συστηματική απαξίωση του ρόλου του δημόσιου σχολείου· ότι και δικό σας όραμα είναι η διαμόρφωση υγιούς προσωπικότητας των νέων μέσα από ένα σχολείο αλληλοσεβασμού, αλληλεγγύης, συνεργασίας και δημιουργικότητας· ότι έχετε διαπιστώσει την επαγγελματική και παιδαγωγική επάρκεια, την εντιμότητα και την εργατικότητα της συντριπτικής πλειοψηφίας των εκπαιδευτικών που υπηρετούν στα σχολεία μας· ότι έχετε επίγνωση του πολύπλευρου έργου και της προσφοράς τους, θέλω να πιστεύω πως δε θα διστάσετε να ανταποκριθείτε στις απαιτήσεις των καιρών για ειλικρινή και τεκμηριωμένη στήριξη των πραγματικών συνεργατών σας – των εκπαιδευτικών - στον κοινό μας αγώνα για αναβάθμιση του δημόσιου αγαθού της παιδείας στον τόπο μας.

Αναμένοντας τις ενέργειές σας προς τερματισμό της ψευδολογίας, των παραπλανητικών και συκοφαντικών ισχυρισμών των «δημόσιων κατηγόρων» μας, δηλώνω, ως εκπαιδευτικός, ότι το μοναδικό «υπερπρονόμιό μου» είναι ότι εργάζομαι με νέους ανθρώπους, το ήθος των οποίων δεν έχει ακόμη διαφθαρεί από την υποκρισία της εποχής μας.

Με τιμή

Βαλεντίνα Σαλτέ, Εκπαιδευτικός